Baş, ÖzenGölbaşi, Didem2023-10-172023-10-172023https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=G_oJ1rKE4SgJUkomyAKpRyz2mRp-xko44lMqz2kHNe7RopoFtMFOwgwQkgbVIiEahttps://hdl.handle.net/20.500.12469/4518Önemli olayların arkasında çeşitli güçlü grupları hedef göstererek birbirinden farklı düşmanlar yaratan komplo inançlarının temelinde farklı ideolojik eğilimler yatmaktadır. Bu eğilimlerden biri de siyasi parti yakınlığıdır ve belirli bir siyasi partiye yakınlık ile ilişkili olan komplo inançları, komplo anlatılarında ayrı bir kategorizasyon açarak partizan komplo teorileri olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışma, Türkiye'nin gittikçe kutuplaşan sosyopolitik atmosferinden yola çıkarak hükümet karşıtı ve hükümet yanlısı olarak belirlenen iki kutuptaki partizan komplo inançlarını incelemektedir. Farklı siyasi parti gruplarına yakın hisseden bireylerin partizan komplo inançlarında nasıl farklılık gösterdiğini, komplocu düşünme eğilimi ve parti yakınlığının ötesinde hangi haber kullanımı değişkenlerinin partizan komplo inançlarını tahmin ettiğini araştırmaktadır. Kolayda örneklem üzerinden niceliksel bir çevrimiçi anket çalışması olarak tasarlanan araştırma, toplanan verilerin istatiksel analizi sonucunda partizan komplo inançlarının Türkiye'de bir fenomen olarak varlığına dair niceliksel kanıtlar sunmuştur. Buna göre, hükümet yanlısı grup istatiksel olarak anlamlı seviyede daha fazla hükümet yanlısı komplo inancı gösterirken, muhalif grup daha fazla hükümet karşıtı komplo inancı göstermektedir. Yakın tarihte iktidar partisinden ayrılarak kurulan yeni muhalefet partilerine yakın hissedenler ise, muhalif grup kadar partizan komplo inançlarına inanmamakta ve bağımsız konumlanan katılımcılarla hemen hemen aynı inanç seviyesinde bulunmaktadır. A Haber TV kanalında haber izlemek, parti yakınlığı ve komplocu eğilimin ötesinde hükümet yanlısı komplo teorilerine inanmayı açıklarken, Fox TV kanalından haber izlemek ve Twitter'dan haberleri takip etmek ise hükümet karşıtı komplo inançları ile anlamlı derecede ilişkili bulunmuştur. Sonuç olarak, bu araştırma, Türkiye'deki komplo teorilerinin akademik araştırmalardaki kapsamını genişleterek komplo inançlarının siyasi parti yakınlığı ve haber kaynağı kullanımıyla nasıl ilişkili olduğuna dair kayda değer çıktılar ortaya koymuştur. Anahtar Sözcükler: Komplo teorileri, Komplo inançları, Medya kullanımı, Haber kaynağı, Partizanlık, KutuplaşmaDifferent ideological tendencies underlie the conspiracy theories that create different enemies by pointing the finger at various powerful groups behind important events. One of these tendencies is party affiliation, and conspiracy beliefs associated with affiliation to a particular political party are defined as partisan conspiracy theories, opening a separate categorization in conspiracy narratives. This study examines the partisan conspiracy beliefs in the two poles: anti-government and pro-government, based on the increasingly polarized sociopolitical atmosphere of Turkey. I investigated how individuals who feel close to different political party groups differ in their partisan conspiracy beliefs, and which variables of news use beyond conspiratorial predisposition and party proximity predict partisan conspiracy beliefs. An online survey (N = 249) based on convenience sampling, provides quantitative evidence for the existence of partisan conspiracy beliefs in Turkey. The findings suggest that participants in the pro-government group believe more pro-government conspiracy beliefs than the opposition group, at statistically significant levels, while the opposition group have higher tendency to have anti-government conspiracy beliefs than the supporters of the government. Those who feel an affiliation to the new opposition parties, which were established after recently leaving the ruling party, do not believe in partisan conspiracy beliefs as much as the opposition group and have almost the same level of belief as the participants without party affiliation. While watching the news on A Haber TV, a pro-government channel, explained the belief in pro-government conspiracy theories, watching the news on Fox TV, an anti-government outlet, and following the news on Twitter were significantly related to belief in anti-government conspiracy theories. Consequently, this research broadens the scope of conspiracy theories in Turkey in academic research and reveals significant findings on how conspiracy beliefs are related to party affiliation and news source use. Keywords: Conspiracy theories, Conspiracy beliefs, Party affiliation, Media use, News source, Partisanship, Polarization,eninfo:eu-repo/semantics/openAccessPsikolojiPsychology ; Siyasal BilimlerMaster Thesis179792322