Browsing by Author "Küçükönder, Hande"

Now showing 1 - 8 of 8

Citation Count: 0
ARAŞTIRMA GELİŞTİRME HARCAMALARININ G-7 ÜLKELERİNİN GELİŞMİŞLİK DÜZEYİNE ETKİLERİNİN İNCELENMESİ: YENİ BİR KARAR MODELİ
(2022) Görçün, Ömer Faruk; Görçün, Ömer Faruk; Küçükönder, Hande
Günümüzde ülkelerin gelişmişlik düzeyinin önde gelen göstergelerinden biri de inovasyon yeteneği yani yeni ürün geliştirme yeteneğidir. Böylece ülkeler küresel rekabet ortamında katma değeri ve toplumsal refahlarını artırmak için ürün ve teknoloji geliştirme yeteneklerini hızla geliştirmeye yönelmişlerdir. Ancak araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) için yapılan harcamalar her zaman katma değer yaratan yeni ürünlerin üretilmesiyle sonuçlanamamaktadır. Maliyetin yüksek olmasına neden olduğu için özel sektör yatırım ve Ar-Ge harcamalarında çekingen davranabilmekte ve doğrudan görece düşük katma değere sahip kısa vadeli yatırımlar ve Ar-Ge harcamaları yapmaktadır. Bu koşullar altında ülkelerin yeni ve teknolojik ürünler üretebilmeleri, Ar-Ge maliyetlerini büyük ölçüde kamu otoritelerinin üstlenmesine bağlıdır. Ancak Ar-Ge harcamaları kamu bütçesine ağır bir yük getirmekte ve çok büyük miktarda kamu kaynağının harcanmasına neden olabilmektedir. Bu açıdan Ar-Ge harcamalarının ülkelerin bu konudaki hedeflerine olan etkilerinin gerçekçi bir bakış açısıyla ölçülmesi, analiz edilmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, ülkelerin yeni ve teknolojik ürün üretme kabiliyetine ilişkin performanslarını kamu kaynak kullanımını dikkate alarak ölçmek için pratik, uygulanabilir ve iyi sonuçlar verebilecek bir metodolojik çerçeveye ihtiyaç duyulmaktadır. Ayrıca yazarlar tarafından yapılan kapsamlı bir ön araştırma sonucunda mevcut literatürde ciddi ve önemli boşluklar tespit edilmiştir. İlk olarak, yazarların bilgisine göre, ülkelerin Ar-Ge performanslarını ele alan çalışmaların sayısı dışında karşılaştırmalı analiz sağlayan bir çalışma yok denecek kadar azdır. Yakın çalışmaların çoğu bazı sınırlamaları ve yapısal sorunları olmasına rağmen Veri Zarflama yöntemi (VZA) yaklaşımını uygulamayı tercih etti ve sağlam bir metodolojik çerçeve önermediler. Ayrıca daha önce yapılan bu çalışmalarda kriterlerin nasıl belirlendiği hakkında bir bilgi bulunmamaktadır. Uygulanan model ve kriterlerin güvenilirliği konusunda şüphe uyandırmakta ve güvenilir bir değerlendirme ortamı sağlamamaktadır. Çalışmanın temel motivasyonu, bu boşlukları ve gereksinimleri göz önünde bulundurarak objektif ve sağlam bir entegre karar verme modeli önermektir. Ayrıca kamu otoritelerinde, kurumlarda ve bireylerde güçlü bir motivasyon vardır. Mevcut makale, kamu otoriteleri tarafından Ar-Ge harcamaları için elde edilen çıktıları analiz etmek için matematiksel bir operatör yardımıyla Entropi ve CRITIC teknikleri ile birleştirilmiş ağırlıklandırma sistemine dayalı EATWOS tekniğinin kullanılmasını önermektedir. Önerilen çerçeve, ülkelerin Ar-Ge harcamalarının ülkelerin yenilikçilik yeteneği üzerindeki etkilerine ilişkin performanslarını değerlendirmek için uygulandı ve önerilen modelin ve sonuçlarının geçerliliğini ve uygulanabilirliğini test etmek için kapsamlı bir duyarlılık analizi yapıldı. Duyarlılık analizinin sonuçları, önerilen Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) çerçevesinin geçerliliğini ve uygulanabilirliğini onaylar.
Citation Count: 0
BORSA İSTANBUL’DAKİ ÇİMENTO İŞLETMELERİNİN ETKİNLİK VE PERFORMANSLARININ ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE ANALİZİ
(2021) Çanakçıoğlu, Mustafa; Küçükönder, Hande
Bu çalışma, Borsa İstanbul (BIST) imalat sanayinde yer alan Taş, Toprak Endeksindeki (XTAST) çimento işletmelerinin finansal performans ve etkinliklerinin aşamalı bir yaklaşım ile değerlendirilmesini önermektedir. Önerilen yaklaşımın ilk aşamasında; finansal performansın Entropi ve OCRA (Operational Competitiveness RAting) yöntemlerinden oluşan entegre bir model ile belirlenmesini, ikinci aşamasında da, Veri Zarflama Analizi (VZA) ile işletmelerin etkinlik durumlarının karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla, endekste yer alan 15 işletmenin, 1999-2018 dönemlerine ilişkin finansal tablolarından hesaplanan veriler kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre; 20 yıllık dönemsel süreç boyunca en yüksek finansal performansa sahip işletmenin Mardin Çimento Sanayii ve Ticaret A.Ş. olduğu görülmüştür. İşletmelerin dönemsel etkinlikleri değerlendirildiğinde, 2009 yılı etkinlik düzeyinde en fazla düşüşün görüldüğü, işletmelerin en çok %100 göreli etkin oldukları yılın ise, 2004 olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca, seçilen dönemlerde etkinliği sürekli olan işletmelerin, Akçansa Çimento, Mardin Çimento ve Nuh Çimento olduğu tespit edilmiştir. This study proposes an evaluation of financial performance and efficiency of cement companies operand in the stone and soil index placed in the production industry of the Istanbul Stock Exchange with a phased-out approach. While the financial performance is determined with the integrated model consisting of the Entropy and the OCRA (Operational Competitiveness RAting) methods in the first phase of the proposed model, in the second phase of the model, efficiencies of the companies have been aimed to compare with the Data Envelopment Analysis (DEA). For that purpose, data obtained from balance sheets and income statements, for 1999 and 2018, of companies, which placed in the index were used. according to the results of the research; it is seen that Mardin Cement Industry and Trade Co. is the company that has the highest performance. When the periodical effectiveness of these companies are evaluated, it is observed that their effectivity level of those sharply decreased in the year of 2009, also, in the year of 2004 the effectiveness of these companies have reached to the value of 100%. In addition to that, it is determined that the effectiveness of the companies such as Akçansa Cement, Mardin Cement and Nuh Cement are continuous.
Citation Count: 0
BWM ve CoCoSo Yöntemleri Kullanılarak Kentlerin Raylı Sistem Performanslarının Karşılaştırmalı Analizi
(2022) Görçün, Ömer Faruk; Görçün, Ömer Faruk
Kentsel ulaşım sisteminin performansının ölçülmesi, mevcut kentsel ulaşım sistemlerinin iyileştirilmesi ve geliştirilmesinde kritik öneme sahiptir. Mevcut makale, kentsel raylı ulaşım sistemlerini değerlendirmek için hibrit bir karar verme modeli önermektedir. Önerilen model, En İyi ve En Kötü Yöntem (BWM) ile Kombine Uzlaşma Çözümü (CoCoSo) tekniklerinin entegre edilmesine dayanmaktadır. BWM yaklaşımı yardımıyla karar vericilerin en iyi ve en kötü tercihleri göz önünde bulundurularak kriter ağırlıkları belirlenir ve CoCoSo tekniği performanslarına göre alternatiflerin sıralanmasına yardımcı olur. Önerilen model, teknik, çevresel ve ekonomik açılardan belirlenen on üç kriterle ilgili olarak, metro raylı sistemlere sahip 30 Avrupa şehrinin kentsel raylı sistem performanslarını değerlendirmek için uygulandı. Çalışmanın sonunda birinci sıradaki şehrin en yüksek performansa sahip olan Saint Petersburg olduğu belirlendi. Ayrıca duyarlılık analizi sonucunda önerilen modelin güvenilir ve tutarlı sonuçlar sağladığı ve bu tür değerlendirme süreçlerine uygun karar desteği sağlayabileceği gözlemlenmiştir.
Citation Count: 0
Entropi ve Topsis Bütünleşik Yaklaşimi ile BIST Gida ve İçecek Endeksindeki Şirketlerin Finansal Performanslarinin Değerlendirilmesi
(2020) Küçükönder, Hande; Çanakçıoğlu, Mustafa
Bu çalışmada, Borsa İstanbul’da işlem gören Gıda ve İçecek Endeksindeki (XGIDA) 21 işletmenin finansal performansları Çok KriterliKarar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden Entropi ve TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemleriyardımıyla hibrid bir modelle analiz edilmesi ve sonuçların karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla işletmelerin 2014- 2018 yıllarınıkapsayan 5 yıllık dönemlerine ait mali tablolarından likidite, faaliyet etkinliği, mali yapı ve kârlılık oranlarından toplam 13 tane muhasebeoranı hesaplanmıştır. Bu hesaplanan oranlar yardımıyla firmaların finansal performans kriterlerine ilişkin önem ağırlıkları, Entropiyöntemiyle hesaplanmıştır. Uygulama kapsamındaki işletmelerin performansları ise, TOPSIS yöntemiyle değerlendirilmiş ve işletmelerher yılın performans değerlerindeki başarılarına göre sıralandırılmıştır. Çalışma sonucunda, 2014 yılında Konfrut Gıda Sanayi veTicaret A.Ş. diğer tüm yıllarda ise, Türk Tuborg Bira ve Malt Sanayii A.Ş. işletmesi, performans sıralamasında en iyi şirket olmuştur.
Citation Count: 0
EVALUATION OF THE TRANSITIONS POTENTIAL TO CYBER-PHYSICAL PRODUCTION SYSTEM OF HEAVY INDUSTRIES IN TURKEY WITH A NOVEL DECISION-MAKING APPROACH BASED ON BONFERRONI FUNCTION
(2022) Görçün, Ömer Faruk; Görçün, Ömer Faruk
Purpose: This study examines the potential of production systems of the heavy industry branches with the help of cyber-physical systems. Sources of public and private sectors may not be sufficient to transform and develop all heavy industry branches simultaneously. Because of that, policymakers can determine priority industries for development and growth, which are sustainable and balanced in a country. Methodology: In current study, the proposed approach uses the LMAW (Logarithm Methodology of Additive Weights) technique to identify priority sectors. The LMAW is a novel MCDM (Multi-Criteria Decision Making) technique providing an opportunity to evaluate both objective and subjective criteria; in addition, it uses the Bonferroni functions to transform the subjective evaluations of decision-makers to the group decision. Findings: It has been observed that the most significant criterion is overall equipment effectiveness (OEE), and the most prior branch of heavy industry is the aerospace industry. Originality: This paper examines the transformation process of the heavy industry branches to the cyber- physical systems by using a new MCDM approach.
Citation Count: 6
An integrated MCDM approach for evaluating the Ro-Ro marine port selection process: a case study in black Sea region
(Routledge, 2021) Görçün, Ömer Faruk; Küçükönder, Hande
Selection of the appropriate Roll-on Roll-off (Ro-Ro) port is one of the crucial tasks for the maritime industry. Because there are many factors affecting the selection process, this selection process is essentially a multi-criteria decision-making problem. This paper proposes a integrated approach consisting of the CRITIC (Criteria Importance Through Intercriteria Correlation) technique and the EDAS (Evaluation based on Distance from Average Solution) method to evaluate the Ro-Ro marine ports selection. The obtained results by using the proposed model have been verified carrying out a comprehensive sensitivity analysis. In accordance with this purpose, 10 different scenarios were established and five MCDM methods were applied to make a comparison. Results obtained using the suggested model were verified in dynamic conditions. The main purpose of this implementation is to determine whether any change in the obtained results for each determined scenario. Carried out sensitivity analysis shows that the suggested hybrid MCDM model consisting of CRITIC and EDAS techniques has validity and the obtained results are accurate and realistic. When the results of the sensitivity analysis are reviewed, it can be seen that the P1 option is the best alternative for all scenarios.
Citation Count: 0
LİMAN SEÇİM PROBLEMİ İÇİN ENTEGRE BULANIK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YAKLAŞIMI ÖNERİSİ
(2023) Görçün, Ömer Faruk; Görçün, Ömer Faruk
Liman seçimi denizcilik işletmelerinin yanı sıra, tedarik zincirlerinin performansı açısından son derece önemli kararlardan birisidir. Ancak liman alternatiflerinin değerlendirilebilmesi için her zaman net veri mevcut olmayabilir ve karar vericiler eksik bilgiler ile belirsizlik ortamında karar vermek zorunda kalabilir. Bu kapsamda mevcut çalışmada en uygun limanların seçilebilmesi için belirsizlikleri dikkate alabilen bulanık SWARA ve bulanık MARCOS yöntemlerinden oluşan entegre bir karar verme yaklaşımı önerilmektedir. Önerilen yaklaşım uygulandıktan sonra 70 farklı senaryo oluşturularak kapsamlı bir doğrulama testi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre bazı alternatiflerin sıralama skorlarında genel sonucu değiştirmeyen küçük farklılıklar görülmekle birlikte Al alternatifi bütün senaryolar için en iyi alternatif olarak kalmıştır. Sonuç olarak, analizin sonuçları önerilen yaklaşımın karar verme problemlerini çözmek için uygulanabilir bir model olduğunu kanıtlamaktadır.
Citation Count: 0
ŞEHİRLERARASI TAŞIMACILIKTA KULLANILAN OTOBÜSLERE İLİŞKİN SEÇİMLERİN AHP VE CRITIC TABANLI EDAS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ
(2021) Görçün, Ömer Faruk; Görçün, Ömer Faruk
Bu çalışma, şehirlerarası otobüs seçimlerini değerlendirmek için hibrit bir çok kriterli kararverme (MCDM) modeli önermektedir. Önerilen model üç aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamadahazırlık süreci yürütülürken, ikinci aşamada kriterlerin ağırlıkları hesaplanmakta ve üçüncü aşamadaalternatiflerin tercih dereceleri belirlenmektedir. Kriter ağırlıklarını belirlemek için Analitik HiyerarşiSüreci (AHP) ve CRITIC (Kriterler Arası Korelasyon Yoluyla Kriter Önemi) uygulanmıştır. Daha sonra,karar alternatiflerinin tercih derecelerini belirlemek için EDAS (Ortalama Çözümden Uzaklığa DayalıDeğerlendirme) tekniği uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre en belirleyici kriterler estetik ve konfordur.Ayrıca P14 Brand-TE Safari 13 HD’nin en iyi alternatif olduğu gözlemlenmiştir.