Çağdaş Belgeselde Sesli-görüntülü Arşivler Aracılığıyla Tarihin Yeniden İnşası: Aşk, Mark ve Ölüm'de Göçün Postmodern Tarihi

Abstract

Bu tezde çağdaş belgeselin arşivler araçlığıyla postmodern tarih anlatıları inşa etme kapasitesini Aşk, Mark ve Ölüm (Kaya 2022) örneğinde inceleyeceğim. Rosenstone (1995), tarih filmlerinin geçmişi yansıtma bağlamında tarih yazımıyla eşit konumda olduğunu vurgularken, postmodern tarih anlatılarının ise yalnızca deneysel filmlerle ortaya konabileceğini iddia eder. Ancak Rosenstone 'un bu yaklaşımı yalnızca avangart filmlere tarihsel bir değer atfetmesi nedeniyle birtakım sınırlamaları beraberinde getirmektedir. Bu tez öncelikle geçtiğimiz yüzyıla ait tarihsel ve estetik perspektifin kısıtladığı çağdaş anlayışı genişletmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, çağdaş belgesin tarih yazımına bir alternatif olmaktan ziyade özgün tarihsel anlatılar inşa edebileceğini ve popüler yapımların da deneysel çalışmalar kadar postmodern anlatılar ortaya koyabileceğini savunmaktayım. Çağdaş belgeseli, kanıt niteliğinde materyallerin birbiriyle etkileşimi üzerinden düşünmekle birlikte, Aşk, Mark ve Ölüm'ü konvansiyonel kodları kullanan bir çağdaş belgesel olarak tanımlamaktayım. Arşiv materyallerini yaratıcı şekilde kullanarak göçün postmodern bir tarihsel anlatısını ortaya koyan film, kurgu-montaj ve ses tasarımı aracılığıyla söz konusu arşivlere bir faillik yüklemektedir. Bu bağlamda, filmde arşiv malzemelerinin yan yana getirilme biçimi, arşiv hafızanın birbiriyle etkileşiminin de dahil olduğu bir diyalog olarak değerlendirilmektedir. Filmin biçimsel yapısı analiz edildiğinde, bu diyalogu kurmak için belgesel konvansiyonlarının tersine çevrilerek ya da yaratıcı tekniklerin içinde eritilerek kırıldığı görülmektedir. Anahtar Sözcükler: Arşiv, Belgesel, Tarih, Tarih yazımı, Hafıza, Postmodernizm

In this thesis, I will examine how contemporary documentaries construct postmodern historical narratives through audiovisual archives in the example of Love, Deutschmarks and Death (Kaya 2022). Rosenstone (1995) suggests that historical filmmaking is equal to historiography in representing history, and he accepts that only experimental films can reveal postmodern histories. However, his approach has a set of limitations since he attributed historical value only to avant-garde works. This thesis, above all, aims to broaden the contemporary understandings constricted by the last century's historical and aesthetic point of view. In this direction, I argue that contemporary documentaries can construct unique historical narratives rather than being alternatives to written history and that kitsch productions can also reveal postmodern histories. Describing contemporary documentaries through the engagement of evidential sources, I define Love, Deutschmarks and Death as a contemporary documentary that uses conventional codes. It reveals a postmodern history of migration using archival material creatively. The film attributes agency to the archive through editing, montage, and sound design. I view how archival evidence is juxtaposed in the film as a conversation that also involves the interaction of archives and memory. For this purpose, the film breaks the documentary filmmaking conventions by reversing or melting them into creative techniques. Keywords: Archive, Documentary, History, Historiophoty, Memory, Postmodernism