Dı̇yabet hemşı̇relerı̇nı̇n hastalarının cı̇nsellı̇kle ı̇lgı̇lı̇ sorunlarını yönetmede öz-yeterlı̇lı̇k algıları

Abstract

Bu tez, Türkiye'deki diyabet hemşirelerinin hastalarla cinsel sağlığı nasıl konuştuklarını incelemektedir. Araştırmanın temel amaçları, hemşirelerin hemşirelik mesleği öz yeterlilikleri ile genel öz yeterlilikleri arasındaki ilişkiyi incelemek ve hemşirelerin hemşirelik mesleği öz yeterliliklerinin cinsiyet rolü tutumları ile bütüncül sağlık yaklaşımları arasındaki ilişkiyi nasıl etkilediğini değerlendirmektir. Araştırmada nitel ve nicel yöntemler kullanılmıştır. Nitel görüşmeler 14 diyabet hemşiresi ile yarı yapılandırılmış bireysel telefon görüşmeleri şeklinde gerçekleştirilmiştir. Nicel veriler için Qualtrics panel anketleri kullanılmıştır. Demografik Bilgi Ölçeği, Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği, Genel Öz Yeterlilik Ölçeği, Bütünleştirici Tıp Tutum Anketi'nin İlişkiler faktörü ve Hemşirelik Mesleği Öz Yeterlilik Ölçeği 55 diyabet hemşiresine uygulanmıştır. Nitel görüşmeler, cinsel sağlık konuşmalarını genellikle hastaların başlattığını göstermiştir. Hemşireler bu konuyu ele almanın önemini kabul etmekle birlikte, diyabet bakımında bu konuya sürekli olarak öncelik verilmediğini belirtmişlerdir. Nitel bulgular, eğitim ihtiyacını ortaya çıkarmış ve hemşirelerin yaklaşımlarındaki karmaşıklık ve çelişkileri vurgulayarak hasta-hemşire iletişiminde güven oluşturmanın çok önemli bir rol oynadığını göstermiştir. Niceliksel olarak, çalışma hemşirelerin öz yeterlilikleri, cinsiyet rolü tutumları ve bütüncül sağlık yaklaşımları arasındaki ilişkileri incelemiş ve bu faktörlerle ilgili hipotezleri test etmiştir. Temel bulgular, genel ve hemşirelik mesleği öz yeterliliği arasında anlamlı bir pozitif korelasyon olduğunu göstermektedir. Ayrıca, genel öz yeterlilik, toplumsal cinsiyet tutumu ve bütüncül sağlık yaklaşımı ile pozitif yönde ilişkilidir. Hiyerarşik regresyon analizi, genel öz yeterliliğin hemşirelik öz yeterliliği üzerinde sınırlı bir etkisi olduğunu ortaya koymuştur. Bu bulgular, diyabet bakımında hemşire-hasta cinsel sağlık iletişiminin karmaşık dinamiklerini ve bu tartışmaları ve bakım kalitesini iyileştirmek için özel eğitim programları ve eğitim ihtiyacını vurgulamaktadır. Bu yüksek lisans tezi, diyabet hemşirelerinin cinselliğe bakışını incelemekte ve hasta merkezli bakımda bütüncül sağlığı vurgulamaktadır. Anahtar Sözcükler: Öz Yeterlilik, Hemşirelik Öz Yeterliliği, Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutumu, Bütüncül Sağlık Yaklaşımı, Diyabet, Cinsel İletişim

This thesis examines how diabetes nurses in Turkey discuss sexual health with patients. The primary research objectives were to examine the correlation between nurses' nursing profession self-efficacy and their general self-efficacy and to assess how nurses' nursing profession self-efficacy influences the relationship between their gender role attitudes and holistic health approach. The research used qualitative and quantitative methods. Qualitative interviews with 14 diabetes nurses were semi-structured individual phone calls. Qualtrics panel surveys were used for quantitative data. The Demographic Information Scale, Gender Roles Attitude Scale, Generalized Self-Efficacy Scale, Integrative Medicine Attitude Questionnaire's Relationships factor, and Nursing Profession Self-Efficacy Scale were administered to 55 diabetes nurses. Qualitative interviews with diabetes nurses in Turkey showed that patients often initiate sexual health discussions. Nurses acknowledged the importance of addressing this topic, but it was not consistently prioritized in diabetes care. The qualitative findings unveiled a need for further education and training and highlighted the complexities and contradictions in nurses' approaches, emphasizing the pivotal role of trust-building in patient-nurse communication. Quantitatively, the study examined the relationships between nurses' self-efficacy, gender role attitudes, and their holistic health approach, testing hypotheses related to these factors. Key findings indicate a significant positive correlation between general and nursing profession self-efficacy. Furthermore, general self-efficacy was positively correlated with gender attitude and holistic health approach. A hierarchical regression analysis revealed that general self-efficacy had a limited impact on nursing self-efficacy. These findings highlight the complex dynamics of nurse-patient sexual health communication in diabetes care and the need for specific educational programs and training to improve these discussions and care quality. This master's thesis examines diabetes nurses' sexuality views and emphasizes holistic health in patient-centered care. Keywords: Self-Efficacy, Nursing Self-Efficacy, Gender Roles Attitude, Holistic Health Approach, Diabetes, Sexual Communication