Tık tuzağı taktiklerinin haber sitelerinde okur angajmanına etkisi

Abstract

Günümüzde medya organizasyonlarının okurlarını web sitelerindeki içerikleri okumaya ya da bu içeriklere tıklamaya itmek için kullandıkları ilginç başlıklar ya da ilginç görseller seçmesi gibi pratikler tık tuzağı pratikleri olarak tanımlanmaktadır. (Chakraborty vd. 2016) Bazı haber odalarında tık tuzağı pratiklerine gerekçe olarak da gösterilen paylaşılabilirlik ve tıklanabilirlik kriterleri, bazı haber odalarında gelenekselleşmiş ve küresel anlamda kabul görmüş haber değeri kriterlerinin yerini almış olsa da haber okurunun tıklama davranışını artırsa bile; içeriğe angajmanı ve haber merkezinin finansal kaynaklarını güçlendirdiğine ilişkin kesin bir bilgi yoktur, aksine bu tarz içeriğin okur angajmanını ve okur güvenini azalttığı öne sürülmektedir. (Bazaco vd., 2019; Hurst, 2016; Munger, 2020) Bu tez çalışmasının amacı, haber endüstrisindeki hakim içerik sunum ve dağıtım pratiklerinden biri olan tık tuzağı pratiklerinin okur angajmanı ve haber odaları için ekonomik kaynak yaratılması bağlamındaki etkisini, tık ve paylaşım odaklı haberciliğin kullanım biçim ve yoğunluklarını belirlemek ve haber odasındaki profesyoneller arasında bu pratiklere yönelik algı ve farkındalığı ölçmektir. Haber değerine ilişkin gelenekselleşmiş yaklaşımlarla son yıllarda ortaya çıkan tıklanabilirlik ve paylaşılabilirlik kavramlarını tık tuzağı pratikleri etrafında eleştirel bir şekilde ele alan bu araştırmanın tezi, dijital haber platformlarının okurların ilgilerini çekmek ve onların angajmanlarını artırmak ve bazı durumlarda çalışanlarının performanslarını ölçmek için kullandığı ve hatta editoryal süreçlerini uğruna dönüştürdüğü tıklanabilirlik ve paylaşılabilirlik metriklerinin esasen yerleşik bir politikaya veya rasyonel bir sürece bağlı olmadığı, platformların ve trafik ölçen ve reklam dağıtan platformların algoritmalarının yetersiz şeffaflığının yarattığı belirsizliğin sonucu oluşan yanlış bilincin bu pratiklerin yaygınlaşmasına ve nihayetinde esasen hem okura hem de haber sitelerinin dijital itibarına, görünürlüğüne ve arama motoru optimizasyonu bağlamındaki performanslarına olumsuz etki ettiğidir. Tez kapsamındaki araştırma üç aşamada yürütülmüştür. İlk aşamada, 45 gazeteciyle yapılan yarı yapılandırılmış anket kullanılarak veri toplanmıştır. Ankette gazetecilerin profesyonel profillerine ve demografilerine ilişkin bilgilerin yanı sıra dijital haber platformlarının tıklanabilirlik ve paylaşılabilirlik odaklılığı, web sitesi trafiği algıları ve haber merkezine yansımalarıyla ilgili sorular yer almaktadır. Anket sonucunda gazetecilerin haber odalarında tıklanabilirlik ve paylaşılabilirlik faktörlerine önem verdikleri ve bu faktörleri göz önünde bulundurarak seçimler yaptıkları sonucuna varılmıştır. Gazetecilerin çoğunun haber değeri konusunda teorik bilgiye sahip olmamalarının, tıklanabilirlik ve paylaşılabilirlik gibi yeni haber değeri yaklaşımlarının önemini artırdığı görülmüştür. Ayrıca, bu aşamada dikkate alınması gereken bir diğer önemli bulgu, dijital içerik odaklı haber odalarında çalışanların performans rejimlerini tam anlamıyla anlamamaları olarak öne çıkmıştır. Tıklanabilirlik ve paylaşılabilirlik konularında genellikle teknik ve editoryal ekipler arasında bir iletişim eksikliği olduğu ve bu durumun, okuyucu angajmanının genellikle tıklama ve paylaşılma ile sınırlı bir algı alanına sıkıştırılmasına neden olduğu tespit edilmiştir (Deniz & Özel, 2018; Usher, 2013; Bakhshi et al., 2014). İkinci aşamada ise Türkiye'nin en çok ziyaret alan haber siteleri üzerinde içerik analizi yapılmıştır. Mynet.com, Hurriyet.com.tr, Haberturk.com, Sozcu.com.tr, Sabah.com.tr, Haber7.com, Takvim.com.tr, Cumhuriyet.com.tr, Sondakika.com, Ensonhaber.com'un web sitelerinde yayınlanan aynı konulu içeriklerin Twitter'dan duyuru süreçlerindeki görsel seçimi, başlık seçimi, giriş yazım biçimi, metin içi anahtar kelime kullanımı gibi özellikler analiz edilmiştir. Bu çerçevede, haber sitelerinin Twitter hesapları üzerinde tıklanabilirliği ve paylaşılabilirliği artırmak için belirli paternler altında çeşitli yöntemler kullandığı belirlenmiştir. Ancak, bu yaklaşımların okuyucu davranışına büyük ölçüde etkilemediği görülmüştür. Bu tespitler, tıklanabilirlik ve paylaşılabilirlik stratejilerinin, yanıltıcı ve manipülatif kullanımlarının habercilik ilkelerine, okuyucuların güvenine ve bilgi doğruluğuna zarar verebileceğini göstermektedir. Üçüncü aşamada, arama motoru optimizasyonu (SEO), dezenformasyon ve haber ekonomisi alanlarından dört uzmana görüşlerine başvurulmuştur. Bu uzmanlarla yapılan görüşmelerde tık tuzağı mantığı üzerine kurulu stratejilerin rasyoneli ve ekonomik nedenleri hakkında derinlemesine bilgi alınmış, dijital platformların yanıltıcı uygulamalara yeterince müdahale etmediği ve tıklanabilirlik odaklı stratejilerin sürdürülebilir bir gelir modeli oluşturamayacağı sonucuna varılmıştır.In contemporary times, media organizations employ certain practices, such as the selection of intriguing headlines or engaging visuals on their websites to induce readers to view or click on content. These practices are identified as clickbait strategies (Chakraborty et al., 2016). In some newsrooms, criteria such as shareability and clickability, invoked as the rationale behind clickbait practices, have supplanted the traditionally accepted global criteria of news value. However, while these may increase a reader's clicking behavior, there is no definitive evidence that they improve engagement with content or bolster the financial resources of the newsroom. Conversely, it is suggested that this type of content diminishes reader engagement and trust (Bazaco et al., 2019; Hurst, 2016; Munger, 2020). The objective of this thesis is to determine the impact of clickbait practices, one of the dominant content presentation and distribution practices in the news industry, on reader engagement and the generation of economic resources for newsrooms. This involves determining the frequency and mode of usage of click-and-share-based journalism and measuring perceptions and awareness of these practices among professionals in newsrooms. This research critically scrutinizes clickability and shareability concepts that have emerged in recent years alongside traditional approaches to news value, all within the context of clickbait practices. The thesis of this research is that the metrics of clickability and shareability, which digital news platforms use to attract readers, increase their engagement, and in some cases, evaluate the performance of their employees, and even transform their editorial processes in favor of, are essentially not bound to a settled policy or rational process. It argues that the proliferation of these practices results from the misconceptions formed due to the inadequate transparency of platform algorithms and traffic-measuring and advertising-distributing platforms. This ultimately negatively impacts both the readers and the digital reputation, visibility, and search engine optimization performance of news websites. The research was conducted in three stages. In the first stage, data was collected using a semi-structured survey conducted with 45 journalists. The survey included questions about the journalists' professional profiles and demographics as well as the focus on clickability and shareability of digital news platforms, perceptions of website traffic, and implications for the newsroom. It was concluded from the survey that journalists in newsrooms value clickability and shareability factors and make selections considering these factors. It was observed that the lack of theoretical knowledge among most journalists about news value increases the significance of new news value approaches such as clickability and shareability. Another important finding at this stage was that journalists working in digital content-focused newsrooms do not fully understand their performance regimes. A lack of communication between technical and editorial teams regarding clickability and shareability was detected. This situation leads to the confinement of reader engagement, generally to a perception area limited to clicks and shares (Deniz & Özel, 2018; Usher, 2013; Bakhshi et al., 2014).