Türk savaş filmlerinin analizi (2009-2019): Popüler jeopolitik bir yaklaşım

Abstract

Coğrafya ve siyasetin uzun ve samimi ilişkisi jeopolitiğin uluslararası ilişkilerle en sıkı bağlara sahip disiplinlerden birisi olmasına neden olmuştur demek mümkündür. Klasik jeopolitik olarak adlandırılan jeopolitik kuramlar uluslararası ilişkilerdeki realist paradigmanın etkisiyle mekânı devlet merkezli güç politikalarını esas alarak incelemiştir. 1990'lardan sonra dünyada gelişen eleştirel jeopolitik bakış açısı birçok uluslararası eylemin görünen amaçlarından ziyade dile getirilmeyen amaçlara hizmet ettiğini ileri sürmüştür. Eleştirel jeopolitiğe göre devletlerin kültürel ve ideolojik sınırlarını belirleyen güçleri vardır ve bu güçleri coğrafi sınırlarının oldukça ötesindedir. Eleştirel jeopolitiğin alt dalı olan popüler jeopolitik ise jeopolitik bilginin nerede üretildiğine dair geniş kapsamlı bir kavramdır ve popüler medya, romanlar, dergiler ve çizgi filmler gibi çeşitli kültürel formlarda bulunan jeopolitik temsillere atıfta bulunur. Bu bağlamda bu tez de popüler jeopolitiğin araçlarından biri olan sinema hakkındadır. Bu tez 2000 yılından sonra Türkiye'de çekilen asker ve savaş konulu filmlerin mekân üzerinden ortaya çıkan güç dinamiklerine odaklanarak Türkiye'nin neresi ve Türkiye'nin kim olduğunu anlamaya çalışacaktır. Bu tezin temel sorusu ise, 2000 sonrası asker savaş konulu filmlerde kullanılan söylem ve temalar üzerinde Türklük algısını ve Türkiye'nin konumsal mekânı üzerinden kurulan güç dinamiklerinin neler olduğudur. Bu bağlamda bu tezin konusu ise 2009 ile 2019 Türkiye'de sonrası Türkiye'de çekilen asker ve savaş temalı filmler olan Anadolu Kartalları, Dağ 1, Dağ 2, Can Feda, Nefes, Börü, Bölük ve Meteler filmlerinin temsillerinin mekân üzerinden kurduğu kimlik ve güç ilişkilerinin analizini yapmaktır.Due to the close relationship between geography and politics, geopolitics is one of the disciplines with the extensive ties to international relations. Under the influence of the realist paradigm in international relations, classical geopolitics theories examined space in a state-centered, holistic, and power politics-based manner. The critical geopolitical perspective developed in the world after the 1990s has argued that many international actions serve unspoken goals rather than their apparent purposes. According to critical geopolitics, states have powers that determine their cultural and ideological boundaries, and these powers go far beyond their geographical borders. Popular geopolitics, a sub-branch of critical geopolitics, is a broad concept of examining places where geopolitical knowledge is produced, and it deconstructs geopolitical representations found in various cultural forms such as popular media, novels, magazines, and cartoons. In this context, this thesis is about cinema as one of the tools of popular geopolitics. This thesis deconstructs representations of Turkey and Turkishness by focusing on the power dynamics emerging through space in military and war-themed films shot in Turkey after 2000. The main question of this thesis is how the discourses and themes used in post-2000 military and war films can be used to understand perceptions of Turkishness and Turkey's position in the international order. In this context, the subject of this thesis is to analyze the identity and power relations established through space in the representations of the military and war-themed films shot in Turkey between 2009 and 2019, namely Anadolu Kartalları, Dağ 1, Dağ 2, Can Feda, Nefes, Börü, Bölük, and Meteler.