Elektrikli Araç Sektöründeki Ekosistemin Türkiye'deki Dönüşümünü İncelemek: Eletkrikli Araç Benimsenmesinin ve Şarj Altyapısının Karşılaştırmalı Analizi

Abstract

Bu tez, 2010-2023 yılları arasında Türkiye'nin elektrikli araç iş ekosisteminin (EVBE) gelişimini ve dinamiklerini inceleyerek, elektrikli araç (EV) benimsenmesi ve şarj noktası gelişimini diğer ülkelerle kıyaslamalı olarak incelemektedir. Kapsamlı data analizi ile global EV stok adedi ve şarj noktası gelişimi ile Türkiye EV ekosisteminin gelişimini ortaya koymaktadır. Araştırma, Türkiye'nin EV stoğu ve şarj noktası gelişimini sayısal trend analizi yöntemiyle inceleyerek eşit aralık kategorizasyonuna göre oluşturduğu kategorilendirmeye göre diğer ülkelerle kıyaslamaktadır. Araştırma, Türkiye'nin EV stok adetlerinin her geçen yıl arttığını toplam araç stoğunda payının yükseldiğini ancak öncü ülkelere göre bu gelişimin sınırlı kaldığını göstermektedir. Şarj noktası gelişimi incelendiğinde ise yıldan yıla büyüme gösterdiği, halka açık şarj noktası gelişiminde hızlı şarj noktalarının arttığı ve şarj ağı gelişiminin diğer ülkelere kıyasla daha iyi olduğu görülmektedir. Türkiye'nin 2030 yılı için hedeflediği EV stok adedi ve şarj noktası adetlerine ulaşılması için şarj ağı gelişiminde iyi ilerleme patikasında olduğu gözlemlenmiştir. Öte yandan EV stok hedeflerine ulaşabilmek için çok daha agresif bir gelişim göstermesi gerektiği gözlemlenmiştir. Öneriler arasında finansal teşviklerin genişletilmesi, kamu-özel sektör ortaklıklarının güçlendirilmesi ve şarj altyapısının mevcut hızla geliştirilmesine devam edilmesi bulunmaktadır. Bulgular, Türkiye'nin EV pazarını küresel pazarda öncü hale getirmek ve gelecek dönem beklentilerine ulaşabilmek için EV ekosisteminde yapılandırılmış politikaların uygulanmasının gerekli olduğunu göstermektedir. Bu tez, Türkiye'nin EVBE gelişimini diğer ülkelerle karşılaştırmalı olarak anlayabilmek için çeşitlendirilmiş metriklerle analizler sunarak, sürdürülebilir ulaşım konusundaki akademik tartışmalara önemli katkılarda bulunmaktadır.This thesis examines the development and dynamics of Türkiye's electric vehicle business ecosystem (EVBE) from 2010 to 2023, comparing electric vehicle (EV) adoption and charging point development with other countries. Comprehensive data analysis, it highlights the growth of global EV stock and charging points alongside Türkiye's EV ecosystem. The research utilizes numerical trend analysis to categorize and compare Türkiye's EV stock and charging point development with other nations. Findings indicate a yearly increase in Türkiye's EV stock, with its share of the total vehicle stock rising, although progress remains limited compared to leading countries. There is significant year-on-year growth in charging point development, particularly in public fast-charging points, outperforming some other countries. Despite Türkiye's progress on the path to charging point development, a more aggressive development approach is necessary for EV stock to achieve its 2030 targets. Recommendations include expanding financial incentives, fostering public-private partnerships and continuing the development of charging infrastructure at the same pace. The results underscore the need for structured policies in Türkiye's EV ecosystem to position it as a leader in the global market and meet future expectations. This thesis contributes significantly to academic discussions on sustainable transportation by providing diversified metrics for understanding Türkiye's EVBE development in a comparative context.