Xıx. yüzyıl Osmanlı batı etkisinde resim sanatı eserlerinin korumanın tarihi belge değeri açısından incelenmesi

Abstract

XIX. yy'da Tanzimat'ın ilanıyla temel paradigması belirginleşmeye başlayan Osmanlı modernleşmesi en verimli sonuçlarını eğitim alanında gerçekleştirilen yatırımlar üzerinden almıştır. Osmanlı'da Tanzimat'la birlikte ivmelenen eğitim reformlarının tali bir sonucu Batı etkisinde resim sanatı öğrenim ve ilgisinin çoğulcu bir yapıya kavuşması olmuştur. Bu çalışmada Osmanlı'da XIX. yy eğitim reformlarının bir uzantısı olarak gelişen yağlıboya resim sanatının 1880-1915 yılları arasında şekillenmiş örnekleri tarihî ve fiziki nitelikleri açısından incelenmiştir. Yapılan incelemelerde XIX. yy Osmanlı resim sanatının fiziki unsurları genel ışık gözlemlerinin yanı sıra, kızılötesi reflektografi, polarize ışık ve floresan mikroskoplarının kullanımıyla; boya kesitleri, tuval lifleri ve boya altı çizim özellikleri bakımından analiz edilmiştir. Elde edilen analiz verileri sanat tarihi araştırmalarıyla birlikte karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Yaygınlaşan teknolojiyle birlikte analiz imkânlarındaki çeşitlenme özellikle son dönem Osmanlı resim sanatı gibi birinci el veri kısıtı yaşanan sanat tarihi konularının çözümlenmesinde danışılacak kaynakları zenginleştirmesi bakımından önemlidir. Eserlerde tarihî belge niteliğinin bir koruma kriteri olarak benimsenmesi, koruma ve sanat tarihi disiplinlerinin ortak bir zeminde çalışmasına imkan sunmaktadır. Sanat tarihi ve koruma disiplinlerinin bir arada çalışmasıyla genişleyecek görüş alanı, koruma düşüncesine ve sanat tarihi perspektifine katkı sağlayacaktır.