Türkiye Göç Rejiminin Son 10 Yılı: Kullanıp Atılabilir Emekten Harcanmış Bedenlere

Abstract

Bu tez, son on yılda Türk uluslararası koruma rejiminin mekanizmalarını ve işleyişini anlamayı amaçlamaktadır. İlk olarak, göçmen yasadışılığının Türk uluslararası koruma rejimi içinde şehir tabanlı bir kayıt sistemi aracılığıyla nasıl ve neden üretildiği sorusunu ortaya koymaktadır; ve ikinci olarak, göç yönetiminin artan güvenlikleştirilmesinin bu üretimi zaman içinde nasıl değiştirdiği. Çalışma, Türkiye'deki enformel işgücü piyasasında fiili yasadışı göçmenlerin üretken rolünü ortaya koymak için yasadışılığın yasal üretimine ilişkin bursu temel almaktadır; ve giderek artan sayıda göçmenin sınır dışı edilmesine odaklanan son zamanlarda giderek daha fazla güvenlikleştirilen göç politikasını ve uygulamalarını anlamak için insanların atık olarak üretilmesini temel almaktadır. Bu çalışma, birbiriyle ilişkili iki argüman oluşturmaktadır. Öncelikle, belli bir süre boyunca, şehir bazlı kayıt sistemi, izinsiz ancak tolere edilen göçmen hareketliliği sebebiyle yasadışılığın üretilmesinde birincil mekanizma olarak işlev görmüş ve bu da enformel iş gücü piyasasında konumlandırılabilecek ucuz ve harcanabilir bir göçmen nüfusunun üretilmesiyle sonuçlanmıştır. Ancak, daha önce baskın olan bu yasadışılık üretim biçimi, 2022'den bu yana göç yönetişiminin artan güvenlikleştirilmesiyle kademeli olarak değişmiş ve bu da artık iş gücü piyasasına geri dönüştürülemeyen 'gereksiz' bir göçmen nüfusunun yaratılmasıyla sonuçlanmıştır. Bu değişiklikler üzerine inşa edilen bu çalışmanın ikinci ve orijinal argümanı, göçmenlerin artık yalnızca belirli bir mekanizma yoluyla harcanabilir iş gücüne dönüştürülmediği, aynı zamanda zorunlu iç hareketlilik gibi farklılaştırılmış ve çoğaltılmış 'insan atığı' üretim tekniklerine tabi tutulduğu ve bunun da sınır dışı edilmelerine zemin hazırladığıdır. Dolayısıyla, bu yeni üretim biçiminin tekniklerini ortaya koyarak, bu tez, Türk göç yönetişiminin, bertarafları için 'harcanmış insanlar' üreten bir rejime dönüştüğünü ortaya koymaktadır. Bu nitel araştırma, Ağustos 2023 ile Mart 2024 arasında STK çalışanları, paydaşlar, belediye yetkilileri ve göçmenlerin kendileriyle gerçekleştirilen 50 yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşmeden oluşan saha çalışmasıyla toplanan birincil verilere ve ayrıca 2014-2024 yılları arasında konuya ilişkin mevcut belge, rapor, resmi açıklama ve basın bültenlerinin analizine dayanmaktadır.

This thesis aims to understand the mechanisms and functioning of the Turkish international protection regime over the last decade. It, first, poses the question of how and why migrant illegality has been produced within the Turkish international protection regime through a city-based registration system; and secondly, how the increasing securitization of migration governance has changed this production over time. The study builds upon the scholarship on the legal production of illegality to expose the productive role of de facto illegalized migrant in the informal labour market in Turkey; and on the production of humans-as-waste to understand the recent ever-more securitized migration policy and practices which have increasingly focused on the deportation of growing numbers of migrants. This study builds two interrelated arguments. First, for a certain period, the city-based registration system has functioned as the primary mechanism in the production of illegality through unauthorized, but tolerated, mobility of migrants resulting in the production of a cheap disposable migrant population which can be deployed in the informal labour market. However, this previously dominant mode of illegality production has gradually changed with the increasing securitization of migration governance since 2022 which resulted in the creation of a 'redundant' migrant population which can no longer be recycled into the labour market. Building upon these changes, the second and original argument of this study is that migrants are no longer only rendered into disposable labour through one specific mechanism, but they are subjected to differentiated and multiplied techniques of 'human waste' production, such as forced internal mobility, which provides the ground for their forced return and deportation. Hence, in exposing the techniques of this new mode of production, this dissertation reveals that the Turkish migration governance has turned into a regime which produces 'wasted humans' for their disposal. This qualitative study relies on primary data collected through fieldwork consisting of 50 semi-structured in-depth interviews, conducted between August 2023 and March 2024, with NGO workers, stakeholders, municipality officers and migrants themselves, as well as on the analysis of existing documents, reports, official statements and press releases related to the issue between 2014 and 2024.