Türkı̇ye'de Yabancı Toprak Edı̇nı̇mı̇: Neokolonyal Eğı̇lı̇mler Mı̇, Neolı̇beral Ekonomı̇k Büyüme Mı̇?

Abstract

2008 Finansal krizinden sonra, ''toprak kapma'' olarak da bilinen ''yabancı arazi edini-mi''olgusu tüm dünyada benzeri görülmemiş bir şekilde artmıştır. Küresel Güney ülkele-rinin topraklarının özellikle Afrika'da büyük oranlarda ele geçirilmesinden sonra bu eğili-min son zamanlarda gelişmekte olan ülkelere de yayıldığı görülmüştür. Türkiye hem yatı-rımcı hem de hedef ülke olması nedeniyle arazi kapma trendinde karmaşık bir görünüme sahip ülkelerden biridir. Son zamanlarda Türkiye'de başta tarım arazileri olmak üzere ya-bancı toprak ediniminin hızla artması, Türkiye kamuoyunda bazı tartışmaların kapısını aralamıştır. Türkiye'nin tarım topraklarındaki bu yabancı yatırımcılar kimler ve bu yaban-cılara toprak satışı neokolonyalizm mi yoksa neoliberal bir ekonomik kalkınma fırsatı mı? Bu soruları cevaplamak amacıyla Türkiye'deki 11 tarımsal yatırım şirketi ile yarı yapılan-dırılmış görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, Türkiye'deki yabancı arazi alımlarında yatırımcı olarak Körfez ülkeleri en üst sıralarda yer alıyor. Bu toprak edinimle-rinin arkasında Körfez ülkelerinin 2008 sonrası yaşanan gıda krizi nedeniyle gıda güvenli-ğini sağlama çabaları yer almaktadır. Öte yandan, Türkiye'de yabancıların toprak edinme-sinin neo-sömürgeci eğilimler taşıdığı ve aynı zamanda neoliberal ekonomik kalkınma için bir fırsat olabileceği gözlemlenmiştir. Bu durum, Türkiye'nin kendi topraklarındaki yaban-cı toprak ediniminde bir çıkmazda olduğunu göstermektedir. Bu koşullarda çıkış kapısı, tarım sektörüne uygun, doğru ve etkin yasal prosedür ve politikaların oluşturulmasıdır.

After 2008 Financial crisis, ''foreign land acquisition (FLAs)''phenomenon which is also known ''land grabbing'' has unprecented accelerated all over the world. After the acquisi-tion of the territory of the Global South countries in large proportions, especially in Afri-ca, it has been seen that this trend has recently spread to developing countries as well. Turkey is one of the countries with a complex outlook on the land grabbing trend due to the fact that it is both an investor and a target country. Recently, the rapid increase of fore-ign land acquisition, especially agricultural land, in Turkey has opened some discussions door in the Turkish public opinion. Who are the foreign investors in Turkey's agricultural land, and is the sale of land to these foreigners neocolonialism or a neoliberal economic development opportunity? Semi-structured interviews were conducted with 11 agricultural investment companies in Turkey in order to clarify those questions. According to the re-sults, the Gulf countries as investors are at top of the foreign land acquisitions in Turkey. Behind these territorial acquisitions is the effort of the Gulf countries to ensure food secu-rity due to the food crisis experienced after 2008. On the other hand, it has been observed that the acquisition of land by foreigners in Turkey carries neocolonial tendencies and may be an opportunity for neoliberal economic development at the same time. This situation indicates that Turkey is at a deadlock in the foreign land acqusition in their lands. In these circumstances, the exit door is in it is the creation of correct and effective legal procedures and policies appropriate for the agri-business sector.