Startup Şirketlerin Kurucu Ekip Kompozisyonu ve Erken Aşama Finansmana Erişimini Etkileyen Bağlamsal Unsurlar: Türkiye Startup Ekosistemi

Abstract

Bilgi asimetrisinin yüksek olduğu ve erken aşama girişimlerin gelecekteki potansiyeline ilişkin belirsizliğin sürdüğü bir ortamda, yatırımcılar genellikle büyüme ve piyasa potansiyeline dair sinyaller olarak kurucu ekip özelliklerine güvenmektedir. Girişim sinyalleme ve finansmanına yönelik kapsamlı araştırmalar bulunsa da bağlamsal faktörlerin bu süreçlerdeki rolü yeterince incelenmemiştir. Bu tez, sektör, girişimcilik ekosistemi ve ekonomi düzeyindeki bağlamsal unsurların, Türkiye girişimcilik ekosisteminde gözlemlenen kurucu ekip özelliklerini nasıl şekillendirdiğini incelemektedir. Fintek, oyun ve yapay zeka sektörlerine odaklanarak, bu özelliklerin erken aşama yatırımları çekme üzerindeki etkisini ve bağlamsal faktörlerin bu süreci nasıl yönlendirdiğini analiz ediyorum. 2010-2023 yılları arasında kurulan girişimlerin arşiv verilerini kullanarak, kurucu ekip profillerini ekip büyüklüğü, girişimcilerin geçmişi ve ekipteki kadın girişimci oranı açısından belirlemek amacıyla kümeleme analizi gerçekleştirdim. Bu özelliklerin erken aşama yatırım çekme üzerindeki etkisi regresyon analizi ile test edilmiştir. Bulgular, sektörler ve girişimcilik ekosisteminin farklı aşamalarına göre kurucu ekip yapılarında belirgin farklılıklar olduğunu ortaya koymaktadır. Özellikle, dönüş yapan (returnee) bir kurucu ortağın varlığı, ekibin içinde yerel seçkin bir girişimci bulunması veya girişimin yapay zeka sektöründe faaliyet göstermesi durumunda başarıya daha güçlü bir şekilde katkı sağlamaktadır. Daha büyük kurucu ekipler, ekip üyeleri arasında bilişsel benzerlik yüksek olduğunda girişim başarısını artırmaktadır. Kadın girişimcilerin girişim başarısına etkisi zaman içinde değişkenlik göstermekte; ekosistemin büyüme aşamasında pozitif bir etkiye sahipken, olgunluk aşamasında—COVID-19 dönemiyle örtüşen süreçte—negatif bir hale dönüşmektedir. Bu bulgular, sinyalleme ve çeşitlilik literatürüne katkı sağlarken, girişimciler ve politika yapıcılar için daha etkili girişim ekipleri oluşturma ve yatırım stratejileri geliştirme konusunda pratik öneriler sunmaktadır. Anahtar Sözcükler: Girişimcilik Ekosistemi, Erken Aşama Girişimler, Kurucu Ekip Özellikleri, Yatırımcı Sinyallemesi, Girişimcilik Başarısı, Erken Aşama Finansmanı, Türkiye Girişimcilik EkosistemiFacing high levels of information asymmetry and uncertainty about the future potential of early-stage ventures, investors often rely on founding team characteristics as signals of growth and market potential. While extensive research exists on venture signaling and financing, the role of contextual factors in these processes remains underexplored. This thesis examines how sector-, ecosystem-, and economy-level contextual elements shape the observed founding team characteristics in the Turkish startup ecosystem. Focusing on fintech, gaming, and AI industries, I analyze how these characteristics influence early-stage funding, considering the moderating role of contextual factors. Using archival data from startups founded between 2010 and 2023, I conduct a cluster analysis to identify founding team profiles based on team size, entrepreneurial background, and the ratio of female entrepreneurs. Regression analysis tests the effects of these characteristics on attracting early-stage investment. The findings reveal distinct patterns in founding team structures across sectors and different stages of the entrepreneurial ecosystem. Notably, the presence of a returnee founder positively impacts success, particularly when paired with a local elite entrepreneur or within the AI industry. Larger founding teams enhance startup performance when cognitive similarity among team members is high. The influence of female entrepreneurs on success shifts over time, becoming positive during the ecosystem's growth stage but turning negative in the maturity stage, coinciding with the COVID-19 period. These insights contribute to signaling and diversity research while offering practical recommendations for entrepreneurs and policymakers in fostering more effective startup teams and investment strategies. Keywords: Startup Ecosystem, Early-Stage Ventures, Founding Team Characteristics, Investor Signaling, Entrepreneurial Success, Early-Stage Funding, Turkey Startup Ecosystem.