İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında Takvim Etkileri

Abstract

Sermaye piyasalarının etkin olması; fiyatların geçmiş fiyat hareketleri ile tahmin edilemeyeceği ve bu yolla piyasanın üzerinde getiri elde edilmesinin mümkün olmadığı anlamına gelmektedir. Ancak piyasaların etkinliği ile ilgili dünya finans piyasaları için yapılan çalışmalarda "Etkin Pazar Hipotezi"nin temel varsayımları ile ters düşen ve "Anomali" olarak tanımlanan bulgulara rastlanmıştır. Çalışmanın konusunu oluşturan zamana bağlı olarak ortaya çıkan anomaliler, "Takvim Etkileri" olarak adlandırılmaktadır. Takvim etkileri; haftanın farklı günlerinde, yılın farklı aylarında ya da ayların belli dönemlerinde hisse senedi fiyatlarında mevsimsel trendler, başka bir ifade ile dönemsellikler görülebileceğini ifade etmektedir. Bu çalışmada dünya hisse senedi piyasalarında görülen dönemselliklerin "İstanbul Menkul Kıymetler Borsası" (İMKB) için varlığı araştırılmıştır. Etkin piyasalar hipotezi, İMKB'nin kurumsal yapısı ve yatırımcı profili çerçevesinde, takvim etkileri ile ilgili daha önce yapılan çalışmalar ve takvim etkilerinin olası nedenleri ile ilgili detaylı bir literatür incelemesinin ardından; İMKB'de günlere ve aylara dayalı başlıca takvim etkilerinin varlığı 04.01.1988 - 31.12.2007 dönemi için sayısal olarak incelenmiştir. Sayısal analizler sonucunda; İMKB için "Haftanın Günü Etkisi", "Yılın Ayı Etkisi", "Ay Dönüşü Etkisi", "Yıl Dönüşü Etkisi" ve "Ay İçi Etkisi"nin varlığını önemli ölçüde destekleyen sonuçlara ulaşılmıştır. Bunun yanında varlığı tespit edilen takvim etkilerine dayalı olarak oluşturulan yatırım stratejileri ile yine oldukça yüksek bir oranda piyasanın üzerinde getiri elde edilebildiği tespit edilmiştir. Bu sonuç İMKB'nin "Güçlü Formda Etkin" olmadığı yorumunu beraberinde getirmektedir.

Capital Market Efficiency means that; stock prices have not been predicted with change in the value of past price. In addition to this, it is impossible to get higher return than market return if market is efficient. On the other hand, in academicals studies about market efficiency, some results have been found that are opposite of fundamental assumption of efficient market hypothesis and defined "Anomaly". The Anomalies, which are main subject of these studies and existing in calendar time, are named "Calender Effects". Calender Effects means that, some seasonalities can be seen at different days of the week, different months of the year and some parts of months in stock prices.In this dissertation, seasonalities that are seen in worldwide financial market, were researched for Istanbul Stock Exchange Market (IMKB). After looking for literature deeply with taking into consideration Efficient Market Hypothesis, development of İMKB and investors profile of İMKB; existence of Calender Effects in İMKB were researched with a numerical analysis between the date of 04.01.1988 and 31.12.2007. In conclusion, the analysis result shows that, "Day of the Week Effect", "Month of the Year Effect", "Turn of the Year Effect", "Turn of the Month Effect" and "Intra Month Effect" are exist in Istanbul stock exchange market, moreover it can be possible to get higher return than market return with the investment strategies that are related to Calender Effect. This conclusion comes to means; İMKB is not a strong form efficient stock market.