Anma Mekanlarının ve Anıtların Analizine İlişkin Bir Yaklaşım

Abstract

Anılar, etkileşimler sonucunda toplumun hafızasını oluşturmuşlardır. Toplumlar ise bu hafızanın gelecek nesillere aktarımı için çeşitli temsil biçimleri oluşturmuştur. Bu temsil biçimleri ise kamusal mekânı şekillendiren başat öğelerdir. Çağın gereklilikleri kapsamında kent mekanlarının değişim geçirmesiyle birlikte hafızanın temsil biçimleri de evrilmiştir. Günümüzde, kent imgesi olarak hafızayı canlandıran anıt ve anma mekanlarının üzerinden bu değişim sürecini değerlendirmek gerekmektedir. Bu tez, hafızanın temsil biçimi olarak çağdaş anma mekânı kavramının, geleneksel anıt kavramının yerini almasındaki nedenleri ve bu nedenlerin kente olan etkilerini keşfetmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, anıt ve anma mekanı kavramlarını temelini oluşturan, anı ve hafıza, mekan, zaman, kentsel bellek ve bağlam gibi kavramsal yaklaşımlar incelenerek, anıt ve anma mekanlarının kent mekanındaki gelişim süreçleri analiz edilmiştir. Vakalar üzerinden, anıt ve anma mekanı örneklerinin, bireyle ve kent mekanıyla kurduğu ilişki, Kevin Lynch'in kent imgesi teorisi kullanılarak deşifre edilmiştir. Lynch'e göre, bir kamusal mekanın okunabilirliği ve imgelenebilirliği yüksek olmalıdır. Bu sav doğrultusunda, anıt ve anma mekanlarının kentle bağlamsal ilişkisi kurulurken, kent imgelerinin mekan niteliğine etkileri değerlendirilmiştir. Anıt ve anma mekanı içerisinde oluşturulan kent imgelerinin bireye, mekana ve kente kattığı değerin oluşabilmesi için gerekli tasarım kriterleri incelenmiştir. Gelecek anma mekanı tasarımları için tasarım kriterleri saptanmıştır. Sonuçlar, anma mekanlarının kent ve kendi mekanları içerisinde oluşturduğu imgelerin niteliğinin, anıtlara kıyasla daha yüksek olduğunu göstermektedir. İmgelenebilirliğin, bir mekan ve bu mekanın içerisinde oluşturulan deneyimler sonucu arttığı gözlemlenmiştir. Bu sonuçlar, gelecek anma mekânı çalışmalarının, sosyal ve fiziksel bağlamıyla etkileşimli bir kent mekanı yaratırken, yeni yöntemler geliştirmesine katkı sağlamayı ummaktadır.

Through interactions, individual recollections have shaped the collective memory of society. For the purpose of transmitting this memory to future generations, societies have developed numerous modes of representation, which are the defining characteristics of public space. As the requirements of the era cause urban spaces to evolve, so too have memory representation techniques. Today, it is necessary to evaluate this change process via memorial spaces and monuments that revive memory as an urban image. This thesis examines the reasons why contemporary commemoration spaces replaced traditional monuments as a form of memory representation, as well as the effects of these reasons on the city. To accomplish this objective, conceptual approaches such as reminiscence and memory, space, time, urban memory, and context, which form the basis of monument and commemoration space concepts and their development procedures, were investigated. Utilizing Kevin Lynch's urban image theory, case studies were conducted to examine the relationship between monument and commemoration space examples, users, and urban space. Lynch believes that public spaces should be legible and imageable. According to this claim, the effects of urban images on spatial quality were assessed while establishing the contextual relationship between monuments and commemoration spaces within the city. The design parameters required for the given value of urban images formed within monuments and commemoration places for people, space, and the city were studied. The design criteria for future commemoration space designs have been established. The results indicate that commemoration spaces within the city and their own spaces produce urban images of higher quality than monuments. It has been observed that imageability increases as a result of this space's experiences. These results are intended to contribute to future commemoration space studies by developing new methods and designing an urban space that interacts with its social and physical surroundings.