Sendikasyon Kredilerinde Spreadi Belirleyen Etkenler : Türk Bankacılık Sektörü Örneği

Abstract

Sendikasyon kredileri yüksek tutarlı ve uzun vadeli bir fon kaynağı olarak hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler tarafından tercih edilen bir uluslararası bankacılık ürünüdür. Sendikasyon kredilerini gelişmekte olan ülkeler için önemli kılan özelliklerinden biri de çoğunlukla yabancı para olarak alınan krediler olmaları ve ülkeye sağladıkları yabancı sermaye girişiyle ekonomik büyümeye verdikleri katkıdır. Türkiye'de sendikasyon kredileri finansal serbestleşme çalışmaları kapsamında yabancı para cinsinden borçlanmanın kolaylaştırıldığı 1980 sonrası dönemde yaygınlaşmaya başlamıştır. Türkiye'de bankaların sendikasyon kredilerini yoğunlukla dış ticaretin finansmanı amacıyla ve bir yıl vadeli almayı tercih ettikleri, vade sonlarında değişen ekonomik koşullar ve ihtiyaçlar çerçevesinde kredileri farklı oranlarda yeniledikleri görülmektedir. Bu uygulama, bankaların sendikasyon kredilerini gelişmiş ülke piyasalarından farklı olarak kısa vadeli bir yabancı para fon kaynağı olarak değerlendirdiklerini göstermektedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye'de faaliyet gösteren bankalar tarafından 2003-2012 yılları arasında alınmış sendikasyon kredilerinde referans faiz oranı üzerine eklenen spreadin belirlenmesinde etkisi olan değişkenlerin neler olduğunun tespit edilmesidir. Spread üzerinde belirleyici olduğu düşünülen değişkenler beş ayrı grupta ele alınmıştır: küresel, makroekonomik, borçlu, sözleşme ve sendikasyon grubu değişkenleri. Elde edilen sonuçlar küresel finansal koşullardaki değişimlerin spreadi belirlemede etkili olduğunu, çoğunlukla yabancı bankalardan oluşan borç verenlerin sendikasyon kredilerinin bankacılık sektörü ve Türkiye'nin yurtdışı borçlanması içerisindeki payının oldukça sınırlı olmasına rağmen fiyatlamada makroekonomik koşulları da dikkate aldıklarını göstermektedir. Sadece sendikasyon değil tüm kredi işlemlerinde olması beklendiği gibi borçluya ait özelliklerin de spread üzerinde belirleyici olduğu görülmektedir. Kredi özelindeki sözleşme koşullarının ve sendikasyon grubunun yapısına dair değişkenlerin ise 2003-2012 yılları arasında Türkiye'de faaliyet gösteren bankalar tarafından alınmış olan sendikasyon kredilerinde spreadi belirleyici olmadıkları sonucuna varılmıştır.