İkinci Dil Ediniminin Okul Öncesi ve Okul Çağı Çocuklarında Anlatı Becerilerinin Kurgusal ve Dilbilgisel Süreçlerine Olan Etkisi

Abstract

Bu araştırma erken çocuklukta ikinci dil öğrenmenin anadildeki anlatı becerilerininkurgusal ve dil bilgisel yapılarının üzerindeki etkilerini incelemektedir. Bu sorularıaraştırmak için tek dilli ve iki dilli çocuklara anlatı becerileri görevi (kurbağahikayesi), sözcük dağarcığı testleri uygulanmıştır. Beş ve yedi yaşındaki 112 tekdilli (Dil 1 [D1]: Anadil, Türkçe) (N = 61) ve iki dilli (D1, Türkçe, Dil 2 [D2]: İkincidil, İngilizce) (N = 51) çocuk araştırmaya katılmıştır. Anlatı becerileri tek dilliçocuklar için sadece Türkçe oturumla değerlendirilmiş, iki dilli çocuklar Türkçedışında farklı bir oturum gününde ve farklı bir araştırmacıyla İngilizce olarak dadeğerlendirilmiştir. Anlatı söylemlerinin kurgusal açıdan değerlendirilmesi içinalan yazında iki dilli çocukların anlatı becerilerini değerlendirmek için kullanılanve dört temel alanı kapsayan bir şema kullanılmıştır. Buna göre hikayeler kurbağahikayesi unsurları, akış, perspektif/duygu ve son olarak anlatımda canlılıkalanlarında değerlendirilmiştir. Dil bilgisel karmaşıklık değerlendirilmesi içinbasit ve karmaşık cümlecikler kodlanmıştır. Karmaşık cümleciklerin yüzdeseloranı dil bilgisel karmaşıklık düzeyinin göstergesi olarak alınmıştır. Bulgular,anadilde anlatı becerilerinin iki dilli çocuklarda tek dilli çocuklara görefarklılık gösterdiğini, anlatı kurgusu unsurlarında (kurbağa hikayesi unsurları,akış, perspektif/duygu ve canlılık) ve dil bilgisel karmaşıklık alanlarında tekdilli çocukların iki dilli çocuklardan daha iyi performans gösterdiğini ortayakoymuştur. Yaşla ilgili farklılıklar beş yaşta perspektif/duygu ve canlılıkunsurlarında tek ve iki dilli çocuklar arasında fark olmadığını, bu becerilerin buyaş grubu için zor olduğunu ortaya koymuştur. İki dilli çocukların D1 sözcükdağarcığı becerilerinde tek dili çocuklardan farkı olmadığı bulunmuştur. Sonuçlarerken dönemde başlayan yoğun ikinci dil pratiklerinin anadildeki anlatı becerileriaçısından olumsuz etkiler ortaya koyabileceğini göstermiştir.