Sermaye Yeterliliği Düzenlemelerinin Finansal Krizlerin Önlenmesindeki Rolü ve Gerekliliği

Abstract

Bu tezin konusu tarihi perspektif içerisinde finansal piyasalarda sermaye yeterliliği düzenlemelerinin finansal krizlerin önlenmesindeki rolünün değerlendirilmesidir. Bu tezle sermaye yeterliliği düzenlemelerinin gerekliliğinin tarihsel boyutu da içerecek şekilde araştırılması, finansal krizlerle ilişkisinin ve etkileşiminin ortaya konulması ve konunun ekonometrik olarak sınanması da amaçlanmıştır. Paranın aktarım mekanizması içerisinde çok önemli bir rolü olan finansal sistemin güçlü bir şekilde ayakta kalabilmesi ve ekonominin ihtiyaçlarını gecikmeksizin karşılayabilmesi için sağduyulu düzenlemelere ve özellikle sermaye yeterliliği düzenlemelerine duyulan ihtiyaç açıktır. Sermaye yeterliliği düzenlemelerinde analizlerin anlaşılmaz rakamlar yığını olmasının ötesine geçilerek yapılan hesaplamaların “risk farkındalığı ve risk bilinci” çerçevesinde yapılması, “herkese ve her şeye uygun ölçü” kuralından uzaklaşarak yapılan hesaplamalardan anlamlı stratejik kararların türetilebilmesine imkân veren “bankaya özgü” risk yönetim sistemlerinin kurulması önerilmektedir. Finansal krizler ile sermaye yeterliliği düzenlemeleri arasındaki ilişki literatürde “asimetrik bilgi”, “ahlaki tehlike” ve “tersine seçim” ve “batmak için çok büyük” konuları etrafında tartışılmıştır. Finansal sistemde finansal kuruluşlar lehine oluşan asimetrik bilginin ahlaki tehlikeyi ve tersine seçimi yarattığı ve bu nedenle sorunların çözümünü imkânsız hale getirdiği savunulmuştur. Finansal krizler ile sermaye yeterliliği düzenlemeleri arasındaki ilişki ekonometrik olarak sınanmış olup, başlangıçta ortaya konulan hipotez istatistiksel olarak anlamlı bulunmamakla birlikte diğer literatür bulguları ve finansal krizlerden verilen gerçek kesit örneklerinde de yer aldığı üzere krizlerle sermaye yeterliliği düzenlemeleri arasındaki ilişki açıkça görülebilmektedir. Nitekim yaşanan son krizlerden hareketle bankacılık düzenlemelerinde ne zaman deregülasyona gidilse arkasından finansal krizlerin yaşanması kaçınılmaz olmuştur.