Kolektif tehditlerin iş birliği ve ahlaki yargılar üzerine etkisi

Abstract

Terörizm, 9/11 saldırılarından bu yana psikoloji literatüründe önemli bir odak noktası haline gelmiştir. Ancak terörün öngörülemeyen ve kontrol edilemeyen doğası, bu konu üzerinde deneysel araştırmalar yapmayı zorlaştırmaktadır. Önceki çalışmalar terörün ahlaki değerlendirmeler üzerindeki etkilerini incelemek için genellikle küçük örneklemlerle korelasyonel desenler kullanmış, ekolojik geçerliliği düşük ortamlarda zayıf manipülasyonlar kullanmış ve gerçek davranış ölçümü yerine niyetleri ölçmeye odaklanmıştır. Dahası, bu çalışmaların genelleştirilebilirliği, genellikle WEIRD (Batılı, yaygın, endüstriyel, zengin ve demokratik) kültürlerden katılımcılar içerdiği için sınırlıdır. Bu sınırlamaları ele almak amacıyla, bu çalışma 2022 İstanbul bombalı saldırısının katılımcıların ahlaki değerlendirmeleri ve iş birliği davranışları üzerindeki etkilerini test etmeyi hedeflemiştir. Aynı bireyleri değerlendiren bir ön test-son test tasarımı kullanılmış ve ayrıca sebep-sonuç ilişkisi için bir bombalama hatırlatma manipülasyonu gerçekleştirilmiştir. Sonuçlar, bombalama sonrasında bağlanım temellerine verilen önemin arttığını, bireyselleştirici temellerde ise bir değişiklik olmadığını göstermiştir. Ayrıca, manipülasyon ile ideoloji arasında bireyselleştirici temeller üzerinde etkileşim olduğu belirlenmiştir. Bombalama hatırlatılan sağcı katılımcılar bireyselleştirici temellere verdikleri önemi azaltmışken, orta ve sol görüşlü katılımcılar bunu artırmıştır, bu da reaktif muhafazakarlık hipotezini desteklemektedir. Dahası, Diktatör Oyunu ile ölçülen cömertlik davranışında belirgin bir azalma bulunmuşken, Kamusal Mallar Oyunu ile ölçülen iş birliği davranışında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Bununla birlikte, manipülasyonun kendisi iş birliği üzerinde temel etkiye sahiptir. Bombalama olayı hatırlatılan katılımcılar, hatırlatılmayanlara göre daha az iş birliği davranışı sergilemiştir. Bu sonuçlar, terörizm tehdidi altında, Türkiye'deki muhafazakarların Amerikalı muhafazakarlardan farklı olarak bireyselleştirici temelleri değersizleştirdiğini ve terörizm tehdidinin gerçek iş birliği davranışı üzerinde önemli bir etkisi olduğunu göstermektedir. Genel olarak, ekolojik geçerliliği yüksek bir ortamda gerçekleştirilen bu çalışma, terörizmin ahlaki davranışlar ve niyetler üzerindeki nedensel etkilerine dair değerli bir perspektif sunmaktadır.Terrorism has received significant attention in psychology literature since the 9/11 attacks. However, the unpredictable and uncontrollable nature of terrorism makes it difficult to conduct experimental research on this topic. Previous studies investigating terrorism's impact on moral judgments primarily employed correlational designs with small sample sizes, utilized weak manipulations in ecologically nonvalid environments, and focused on measuring intentions rather than actual behavior. Moreover, their generalizability is limited as they predominantly involved participants from WEIRD cultures. To address these limitations, the current experiment aimed to test the effects of the 2022 Istanbul bombing on participants' moral judgments and cooperative behaviors using a pretest-posttest design, evaluating the same individuals. We also utilized an experimental manipulation to remind the bombing for causality. The results revealed an increase in the importance placed on binding foundations after the bombing, with no change in individualizing foundations. In addition, an interaction was found between the manipulation and ideology on individualizing foundations. Right-wing participants reminded of the bombing decreased importance placed on individualizing foundations, while moderate and left-wing participants increased it, thus supporting the reactive conservative hypothesis. Furthermore, there was a significant decrease in generosity behavior, as measured by Dictator Game, whereas no significant difference was found in cooperative behavior, as measured by Public Goods Game, following bombing. Nevertheless, the manipulation itself had a significant effect on cooperation. Participants reminded of the bombing incident exhibited less cooperative behavior compared to those who were not reminded. These results suggest that under terrorism threat, conservatives in Türkiye devalue individualizing foundations, unlike their American counterparts, and terrorism threat has a significant influence on actual cooperative behavior. Overall, this research provides valuable insights into the causal effects of terrorism on moral behaviors and intention within an ecologically valid environment.