Özel Hukuk Sorunlarının Çözümünde Roma Hukukuna Dayanan Temellerden Uzaklaşılmasının Sonuçları

Abstract

Bu çalışma ile, özel hukuk sorunlarının çözümünde, temeli Roma Hukukuna dayanan ve günümüzde de geçerli olan hukuki prensiplerden uzaklaşıldığında, yargı kararlarında nasıl hatalı sonuçlar doğurabileceği ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bu bağlamda ele alınan özel hukuk sorununun çözümünde etkili olan olan, borçlandırıcı hukuki muamele ve tasarruf muamelesi ayırımı ve bu ayırıma bağlanan hukuki sonuçlar, nisbi hakayni hak ayırımını ortaya koyan ve kökenini Roma Hukukunda bulan özel hukukun temel yapı taşıdır ve Kara Avrupası hukuk sisteminde yer alan tüm hukuklar açısından halen geçerli hukuki müesseselerdir. Bu ayırımın önemini tekrar ortaya koyma ihtiyacı; Yargıtay’ın vermiş olduğu «Birden Fazla Satış Vaadinde Tarih Sırası» başlıklı kararı ile bu yönde vermiş olduğu diğer kararlarında, ilgili hukuki muamele ayırımını, bu ayırıma bağlanan hukuki sonuçları ve borç ilişkisinin nisbiliği prensibini, esaslı şekilde yanlış değerlendirmesinden kaynaklanmıştır. Konuya ilişkin olarak; Yargıtay’ın kararına konu olan özel hukuk sorunu, mülkiyetin devrini konu alan sözleşmelerde, tasarruf muamelesi ve borçlandırıcı muamele ayırımının önemi, borçlandırıcı hukuki muamelenin tasarruf muamelesinin geçerliliğine etkisi, tasarruf muamelesinin borçlandırıcı hukuki muamelenin geçerliliğine etkisi, her iki hukuki muamele arasındaki farklar ve son olarak, borç ilişkisinin nisbiliği prensibi üzerinde durulacaktır.