Görsellik ve Hakikat: Türkiye’deki Suriyelilere Dair SosyalMedya Görsel Paylaşımlarında Hakikat Üretim Pratikleri

Abstract

Sosyal medyada paylaşılan görseller, bugün katılımcı pratiklerin hakikat üretimindeki etkisinin artmasıyla kamuoyu oluşturmakta önemli bir yere sahiptir. Bilgi kaynaklarının geleneksel kitlesel medya kurumlarının tekelinden çıkarak sade vatandaşın çevrimiçi haber oluşturma ve bilgi yayma imkânı elde etmesi, görselin dikkat çekme ve gündem oluşturma amacıyla kullanımını daha da belirginleştirmiştir. Bu makale, Türkiye’deki Suriyeli algısını çevrimiçi kamusal alanda görsel kullanım pratikleri üzerinden incelemektedir. Bu araştırmanın amacı; sosyal medyadaki görüntü tabanlı haberler, görsel-işitsel mesajlar, söylem destekleyici veya oluşturucu argümanlar olanklipler, çok fazla paylaşılan ve hızlı yayılan imaj veya videolarda Suriyelilerin nasıl temsil edildiğinianaliz etmektir. Bunun için, Suriyeliler hakkında paylaşılan görseller incelenmiştir. Türkiye’deki Suriyeli imgesinin Twitter sosyal medya platformunda paylaşımını incelemek için #ülkemdesuriyeliistemiyorum ve #suriyelilerkardeşimizdir hashtag’leri (#) altındaki görseller nitel yaklaşımla kategorize edilmiştir. Araştırma sonucunda ortaya çıkarılan veri setleri çok düzlemli söylem çözümlemesi yapılarak analiz edilmiştir. Makale, hakikat üretiminde çevrimiçi katılımcıların yatay bilgi yayma pratiklerini sorgulayarak günümüzdeki bilgi kirliği sorunsalı tartışmasına görsel iletişim yönünden katkı sunmayı amaçlamaktadır. Sosyal medya platformlarında meydana gelen Türkiye’deki Suriyelilere ilişkin tartışmalarda, görüntüleri paylaşan kullanıcıların objektiflik ve tarafsızlık kaygısı taşıdıkları anlaşılmaktadır. Bu analiz, Suriyelilerin Türkiye’deki koruma statüsünün meşruiyetinin çeşitli parametrelere bağlı olduğunun ve Suriyelilere ilişkin söylemin sosyal medyada görsel kanıtlara başvurularak üretildiğini göstermiştir.